We rijden naar Gdansk, een trip van ongeveer 200 km. We zijn er aan het begin van de middag. mooie camping in het bos. We gaan met de tram naar de stad, die prachtig herbouwd is na de oorlog.

We besluiten dat we de highlights van Gdansk eigenlijk wel gezien hebben en gaan door naar het oerbos in het oosten. We realiseren ons dat het bos dat we de vorige keer gezien hebben niet het echte oerbos was. Het is een lange rit, maar het weer is prima. Leuke camping waar dag en nacht de natuurgeluiden to horen zijn.

We huren fietsen en rijden prachtig door het bos dat grenst aan het beschermde gebied.

Voor zondag hebben we een bezoek met gids aan het park geboekt; je mag er namelijk niet alleen in. De wandeling begint om half vijf 's ochtends. We zijn in een groep met drie fanatieke Spaanse vogelaars, een eigenaardige Engelsman en de gids die een afgestudeerd bioloog is; zo'n gezelschap krijg je als je op dit soort tijden gaat. Het is een mooie wandeling, maar het is de vraag of we veel gemist zouden hebben als we op een beschaafder moment gegaan waren.

De rest van de ochtend onthaasten we. 's middags fietsen we naar de Wit-Russische grens. We hadden al gekeken of we via Wit-Rusland naar Litouwen konden gaan, maar je kunt op geen enkele manier aan de grens een visum krijgen. De grensovergang is nog een echte klassieke overgang met een slagboom die in principe dicht is: de overgang is alleen voor lokaal verkeer. De voornaamste bezigheid van de lokale grenspolitie is dan ook zichzelf bezighouden. De ondervraging van de Poolse douanier bestaat uit het informeren of we op de camping staan. Ook deelt hij ons namens de Poolse regering officieel mee dat het mooi weer is. We rijden nog op een ander punt tegen de grens aan, maar indrukwekkend is het niet: twee grenspalen met een hek ertussen.

Het valt nog op dat iedereen blijkbaar mag bouwen wat hij wil. Bij twee-onder-een-kapwoningen heeft zelfs iedere kant verschillende dakpannen. 

De volgende dag een rustige rit van Polen naar Litouwen. De laatste keer dat we bij de Litouwse grens waren (in 1995 [gecorrigeerd]) stond er een file met een wachttijd van zeven uur, nu alleen een bord "Litouwen". Er was zelfs geen grensbeambte te zien. Waar blijft de romantiek van het naar andere landen gaan?

De ochtend rustig op de camping, vooral de nieuw telefoon ingericht. 's middags naar het openluchtmuseum Düppel. Wel groot en mooie dingen, maar minder consistent dan het openluchtmuseum in Eindhoven.

We gaan met de bus naar de stad. Het lijkt wel een groot museum. Overal herinneringen aan de oorlog en aan de DDR-tijd. Stukken muur, een STASI-museum, het begin van de NSDAP. We bekijken de belangrijke plekken: checkpoint Charlie (nu wel erg fake), de Brandenburger Tor, Potsdamer Platz, Reichstag, Alexanderplatz. Er is veel gedurfde architectuur, maar het geheel is sfeerloos, een beetje Amerikaans.

Eerst op zoek naar een campingwinkel om voor de zekerheid een camping-gaztoestel te kopen. De dieselbrander lijkt het steeds te doen als het niet te koud is (vlokkende diesel) en we externe spanning hebben (geen ontbranding door slechte accu's), maar het blijft riskant. De winkel is kleiner dan verwacht en verbouwd, dus we schieten niets op. Dan op weg naar Biskopin in Polen. Margriet is er een paar keer met een groep van het openluchtmuseum geweest voor demonstraties en wil het een keer laten zien.. Er zijn vier Biskopins in Polen; we ontdekken gelukkig op tijd dat we naar de verkeerde op weg zijn. In Polen verandert het straatbeeld meteen: rommeliger, overal reclames. Vooral op de doorgaande weg naar Wit Rusland en Litouwen zie je overal pomptations, hotels en andere voorzieningen voor vrachtverkeer. Er gaat nog steeds veel vrachtverkeer dwars door kleine plaatsjes, hoewel er een nieuwe (tol-)autoweg is. We kamperen in Znin, een klein oud plaatje. Als wifi-junks halen we onze mail en Pools voor google translate van internet hangend voor de lokale bibliotheek. Een van de grootste supermarktketens in Polen blijkt Bie(r)dronki te heten. We weten dat ze van een pilsje houden, maar dat het zo erg was… We eten "lapjes met smurrie": zo noemden we de ravioli die in veel smaken verkrijgbaar is toen we met onze kinderen in Polen waren.

Biskopin was in de ijzertijd een ommuurde nederzetting op een schiereiland die gedeeltelijk gereconstrueerd is. Margriet was er een paar keer met een festival, waarbij heel veel bezoekers komen: in een week meer dan in Eindhoven in een jaar. Nu is de sfeer heel anders. Het is ruim en ligt prachtig, maar veel is dicht en er zijn vrijwel alleen schoolklassen. Daarna naar Torun. Op de camping wordt nog druk gebouwd, hoewel het seizoen begonnen is en het al veertien dagen af had moeten zijn. We hebben weinig opties, dus zoeken een plek tussen de verbouwing.

Daarna naar Torun. Een heel mooi plaatsje. Net als in Gdansk en Krakow is het centrum autovrij en mooi bestraat. Samen met het prachtige weer geeft dat een prima sfeer. Dat wordt goed gedaan in Polen. We vieren het met een terrasje.


De camping waar we overnacht hebben heet TRAMP; we begrijpen nu dat dat staat voor "toeristenramp". De camping heeft een volledig programma van natuur en cultuur geboden: aan een kant de grote ingaande weg naar Torun die dag en nacht voor vertier zorgt, aan de tweede kant de doorgaande spoorlijn met goederenverkeer dat ook 's nachts volop doorgaat en met machinisten die luid toeterend laten blijken hoe blij ze zijn dat ze 's nachts mogen rijden en aan de derde kant de uiterwaarden van de grote rivier die langs Torun stroomt, de Wista, met ongelofelijk veel muggen. De bouwvakkers zorgen vanaf half zeven voor een gevarieerd amusementsprogramma op de camping zelf. Ook is nog een verassing ingebouwd: de toiletten blijken 's nachts op slot ter zijn gedaan. Aan de positieve kant: het is duidelijk dat we voor e grote reis maatregelen moeten nemen om de auto beter mugdicht te maken.