Oman

Muscat

We bekijken de Sultan Qaboos Grand Moskee. Vooral het plafond en de tuin zijn prachtig.Hij heeft het op een na grootste tapijt ter wereld (na  Abu Dhabi). Daarna nog een rondje internetten op het visum van Soedsn te organiseren. We krijgen langzamerhand wel genoeg van de claustrofobische hokjes in hete internetcafés. We willen oud Muscat bekijken, maar daar is niets ouds aan: het zijn vooral moderne regeringsgebouwen. Mutrah, een ander deel van Muscat is beter, hoewel de soukh na alles wat we in Iran gezien hebben geen kans ziet veel indruk te maken. De cruiseschepen die hier dagelijks  leegeschud worden hebben uiteraard hun uitwerking gehad op productaanbod en verkoopstijl.

De videocamera heeft plotseling de geest gegeven en in een klein winkeltje laten we kijken of er nog iets te redden valt. Hoewel de winkelier de volgende ochtend beweert dat hij gerepareerd is, werkt hij nog slechter dan toen we hem brachten. De winkel wordt gerund door Indiërs. Het lijkt een typisch voorbeeld van het nieuws brengen dat je wilt horen. We besluiten om maar een nieuwe te gaan kopen. Eerst kijken we of de Soedanese ambassade in Oman soepeler is met visa dan het consulaat in Dubai. Helaas is het proces even moeizaam. We proberen of er voor ons bijzondere geval een uitzondering gemaakt kan worden. Meer dan een toezegging dat de consul in Nederland met wie we inmiddels contact hebben gebeld zal worden, krijgen we niet. We starten daarom het visumtraject met een reisbureau in Soedan.

We hebben het gevoel dat de dagen door onze hadden glippen met regelen. We zijn nu vier dagen in Oman en hebben nog nauwelijks iets toeristisch gedaan. Het is natuurlijk allemaal erg inefficiënt, omdat je overal naar moet zoeken en niet steeds een computer met internet bij de hand hebt. Het zou niet zo'n probleem zijn als we geen deadline hadden van het vertrek van Margriet naar Nederland.

Op het strand waar we overnachten worden we benaderd met de vraag of we ijs of snacks verkopen. Blijkbaar heeft Dappere Dodo de verkeerde kleur. Gelukkig verkoopt Margriet de avondmaaltijd niet.

De bergen bij Nizwa

Eindelijk hebben we onze zaken zover geregeld dat we weg kunnen uit Muscat. Het eerste doel is het plateau van Sayq op 2300 m. Het laatste stuk door de indrukwekkende kale bergen gaat zo steil dat het alleen voor 4WD's toegankelijk is. De politie wil eerst papieren zien voor we verder mogen. Dappere Dodo heeft het moeilijk met de steile klim. Eerst zien we water lekken. Het blijkt de overloop van het koelwater te zijn, dus gelukkig geen lekkage in de radiator. Verderop, als we bovende vijftienhonderd meter komen, begint hij bij vlagen vooral hellingopwaarts hikkende geluiden te maken, schokkerig te rijden en witte rookwolken uit te braken. We hadden het hikken wel eerder gehad in de bergen, maar niet zo erg als nu. Blijkbaar heeft de servicebeurt het niet opgelost. We klimmen langzaam verder en gaan naar een garage in Sayq. De diagnose is snel gesteld: er moet een spuitstuk vervangen worden. Gelukkig rijdt de HZJ79 hier heel veel rond, dus het vinden van een reparateur en onderdelen zou geen probleem mogen zijn. We klimmen voorzichtig verder tot we op een mooie overnachtingsplek met water en toiletten bij jeneverbesbomen (die schijnen hier toegestaan te zijn) komen. We zouden volgens de kaart de kreeftskeerkring gepasseerd moeten zijn, hoewel we geen bord hebben gezien. We zijn dus in de tropen, maar dat is aan de temperatuur niet te merken. Het kampvuur waarvoor we hout verzameld hebben komt er daarom zelfs niet.

Voor we weer naar beneden gaan genieten we eerst van het uitzicht op de kloven, een vervallen dorpje en terrassen op steile berghellingen waarop nog groente verbouwd wordt. We rijden naar een terrein met garages in Nizwa, een grotere plaats. Hier is de diagnose van de hoestbuien van Dappere Dodo dat de brandstofpomp vervangen moet worden, iets wat de Toyota-garage zou moeten doen. Wanneer we daarheen gaan horen we dat ze niet kunnen zeggen wat de oorzaak is en dat we naar Muscat moeten omdat ze de goede diagnoseapparatuur niet hebben en de dieselvariant niet kennen. Het zijn dus geen broertjes maar neefjes van Dappere Dodo die hier rondrijden. Het zijn er wel heel veel. Bij sommige parkeerplaatsen denken we dat het een clubdag van de LandCruise-club is. We besluiten om het er voorlopig maar bij te laten, want op lagere niveaus rijdt Dappere Dodo uitstekend en voordat je het weet ben je weer drie dagen aan geregel kwijt. We proberen het wel op te lossen in Dubai. We rijden door richting Jebel Shams, de hoogste berg in het gebied, langs prachtige kloven. Dappere Dodo slaat zich er redelijk doorheen. We overnachten bij een resort met volledige campingfaciliteiten. Het is voor het eerst in vier weken dat we betaald kamperen.

Het is het startpunt van de wandeling langs een vijftienhonderd meter diepe kloof die we de volgende dag maken (video). Wat een prachtige uitzichten zijn het. We zien nauwelijks toeristen. Voor het eerst sinds lang weer eens alleen toerist spelen, afgezien van wat  e-mail met een reisbureau in Soedan. Het lijkt erop dat die inderdaad voor ons visum gaan zorgen: ze beginnen te reageren en de goeder vragen te stellen. Internet is net goed genoeg om wat mail te sturen en te ontvangen, maar dan moet je nog ieder bit persoonlijk wegduwen.

Ghul, een schilderachtig verlaten lemen dorpje,  ligt tegen een berghelling bij Wadi Ghul (video). Een wadi is een rivierbedding die bijna altijd droog is, maar gevaarlijk  kan spoken als het geregend heeft in de bergen. We rijden er nu doorheen. Volgens de boeken zou er in deze buurt veel weven en tolspinnen te vinden moeten zijn, maar we vinden niets. Als we een dorpje inlopen om ernaar te zoeken worden we uitgenodigd op de koffie bij een familie die met vier generaties en (vrouwelijk) aangetrouwd in één huis wonen. De vrouwen wijzen op de kleding van Margriet (blouse met halflange mouwen en lange broek), dan op hun eigen kleding (met hoofddoek etc.) en zeggen "Islam good". Als Margriet vraagt "No Islam not good?" wordt er verlegen gelachen. We bekijken Misfat, een schilderachtig bergdorpje tussen de palmen (je ziet zelden palmen op hellingen)  en het oude deel van Al Hamra met verlaten, afgebrokkelde huizen van twee en drie verdiepingen. Sommige schoolbussen die hier rondrijden zijn Toyota's HZJ74.

We vinden eindelijk de zekeringen voor de compressor, dus we kunnen nu de woestijn in. Bij een Toyota-garage die we tegenkomen proberen we nog een keer of de hoestbuien van Dappere Dodo verholpen kunnen worden. De reactie is hetzelfde als eerder: we hebben niet op de dieselmotorschool gezeten, dus we kunnen zelfs geen voorlopige diagnose stellen. Ga  maar naar een grotere stad. Toedeloe. Zou dan niemand algemene autotechniek gehad hebben?

Ongeveer iedere plaats in Oman heeft een kasteel. Een van de mooiste is dat van Bahla. Het is inderdaad heel compleet en prachtig gerestaureerd. Het is alleen jammer dat nergens een toelichting bij staat. We bekijken ook de kleine maar traditionele soukh met redelijk wat activiteit, hoewel het vrijdag is.

Sanaw

Onderweg naar Sanaw zien we een bord "Natuurpark". Het is een picknickplek aan de wadi, waar overal Omaanse families zitten (video). We besluiten om er te overnachten. We ervaren weer hoe gastvrij de mensen hier zijn. In de soukh 's ochtends kregen we niet alleen koffie en dadels bij een winkeltje waar we stonden te kijken, maar ook een pak dadels mee. Ook in het park nodigt elke picknickende familie waar we langslopen ons uit om erbij te komen zitten en mee te eten en wil nog eten meegeven of komt het brengen. We schuiven aan bij een familie van vier generaties. De vrouwen zijn veel kleurrijker gekleed dan we eerder zagen. Alle vrouwen zitten in één cirkel, alle mannen in een tweede. De vader vertelt dat hij 57 en gepensioneerd is, zeven dochters, vier zoons en zes kleinkinderen heeft. Zijn vader, zoons, schoondochters en kinderen van zijn zoons wonen bij hem in huis. Hij is ooit voor zijn werk vier maanden in Engeland geweest en nooit door iemand uitgenodigd. Wat moet dat kil overkomen voor iemand uit deze cultuur. Hij geeft Jan les hoe je zonder kliederen rijst met je rechterhand eet (er wordt zonder bestek en borden gegeten, iedereen pakt uit een grote schaal die in het midden staat), maar een succes is het nog niet. Ach, hij zal het wel gewend zijn met al die kinderen en kleinkinderen. Margriet schuift aan in het vrouwenkringetje en krijgt al snel een baby in de armen, 3 weken oud. Als ze even alleen is met een van de vrouwen blijkt die  toch enkele woordjes Engels te spreken: ''No baby,  husband  away, my live no happy." En zo zit ze dan tussen de vrolijke familie. 's avonds bakt Margriet brood in de Dutch oven. Een man uit Bangladesh die de toiletten en het terrein schoonhoudt en woont in een hokje in het toiletgebouw helpt bij het maken van vuur.

Sanaw heeft een traditionele soukh (video). Het is een feest is om rond te lopen tussen vooral mannen met traditionele kleding en baarden die vis, veevoer, kamelen en groente verhandelen. De vrouwen dragen ook hier kleurrijke kleding. Mannen hebben er geen probleem mee om gefilmd of gefotografeerd te worden, vrouwen wel.

Tijdens een koffiestop verderop worden we aangesproken door Faise, die ons thuis uitnodigt (video); de Omani zijn zo mogelijk nog gastvrijer dan de Iraniërs.  Ze is verpleegster, spreekt goed Engels en woont met drie van haar vijf broers en zussen bij haar ouders. Haar vader is schoolbuschauffeur, een van haar zussen studeert geneeskunde. We krijgen de kans om het huis en het erf te bekijken. Het huis is nieuw en voor lokale begrippen goed afgewerkt,  heeft drie grote ruimtes waar groepen mensen samen kunnen zitten en twee slaapkamers; keuken en badkamer zijn in een apart gebouwtje. Er staan nauwelijks meubels en er hangt niets aan de muren, maar kleur en patroon van de muren gaan door op de plafonds. Ze zoeken een dienstmeisje: het Ethiopische dienstmeisje dat € 85 per maand verdiende is ongepland niet uit Ethiopië teruggekomen. Ze hebben een uitgebreide veestapel: een koe, twee kamelen, geiten kippen en konijnen en ook een tuin bij de wadi. Faise vraagt of we blijven lunchen. Het eten wordt voor ons tweeën binnen geserveerd; de familie, die eerder wel voltallig bij ons was, eet niet met ons samen, maar zien we buiten zitten eten. We hebben niet uitgevonden waarom dit was.

Woestijn

Gedeeltelijk via een track rijden we door prachtige woestijn met levende en dode bomen, maar zonder lage begroeiing naar Badiyah, de plaats die de toegang is tot het zandduingebied van Oman. Het begint met een anticlimax: we worden op een bijna agressieve manier benaderd door woestijngidsen, die nog een paar keer terugkomen als we even stoppen. Ook worden we op exact dezelfde manier als in Sharjah van achteren aangereden. Het resultaat is eveneens hetzelfde: wij hebben dankzij ons overgedimensioneerde bordes geen schade, de auto achterop rijdt zijn nummerbord eraf. We overnachten in  de leegte van de woestijn.

We besluiten dat we de doorsteek door de woestijn naar de zee, die de gidsen ons proberen aan te smeren, niet willen: het is de € 240 die ze vragen niet waard en zwaar overvraagd. In plaats daarvan laten we ons voor een bedrag waarvoor we ons nog steeds genept voelen een kilometer of twintig de woestijn inbrengen naar een plek waar we kunnen overnachten (video). We rijden via een piste die we zonder gids terug kunnen rijden. Het is nuttig om zo de eerste piste-ervaring op te doen. De grote lege vlakte omringd door zandduinen met daarin onze eenzame Dappere Dodo is mooi. Een enkele keer krijgen we gezelschap van wat kamelen en geiten; van tijd tot tijd rijdt een Toyota LandCruiser voorbij. De oproepen tot gebed zijn we eindelijk ontvlucht, 's ochtends horen we nog wel een haan in de verte. Maar zelfs op de plek waar we staan komen de gidsen nog een keer langsrijden om te proberen meerwerk te verkopen.

De volgende ochtend heeft een onaangename verassing in petto: er hangt mist. De rit alleen terug over de piste krijgt zo een extra uitdaging, maar gaat goed.

De Oostkust

Onderweg naar Ras al Jinz hebben we nog twee aardige ontmoetingen. Tijdens een koffiestop komt een volledig gesluierde vrouw op ons af. Bij de auto doet ze haar sluier af en vertelt in Australië voor medisch laborante gestudeerd te hebben en elf broers en zussen te hebben. Verderop ontmoeten we een Frans gezin dat overland reist in een eigen autobus die als camper dienst doet.

In Ras al Jinz is het schildpaddenstrand. Groenrugschildpadden van een centimeter of zestig lang leggen hier eieren. Omdat het een bedreigde diersoort is mag het strand alleen met een gids bezocht worden. Als de vrouwtjes 37 jaar zijn komen ze iedere drie jaar drie keer 's nachts naar het strand om 120 eieren te leggen. Onder de 27 °C komen er mannetjes, boven de 29° vrouwtjes. Het geslacht kan dus gestuurd worden door de eieren dichterbij of verder van zee te leggen. De schildpadden graven een kuil van een meter, leggen de eieren en gooien de kuil dan dicht. Het beste seizoen is in de zomer, maar er is toch een schildpad bezig met zijn flappen zand naar achteren te gooien om de kuil te dichten. Er is ook een kleintje van een dag of vijf die naar zee loopt. Het verbaast ons dat ondanks alle waarschuwingen toch gepraat wordt en mensen toch hun zaklantaarns aandoen. De gids is geen succes: welke vraag je ook stelt, hij speelt steeds hetzelfde bandje af.

Sur is een schilderachtige plaats (video) met voor ons als belangrijkste bezienswaardigheid een dhow-werf (video). Een dhow is een traditionele teakhouten boot die overal in de Persische Golf gebruikt werd. Het is een uitstervend ras: de voorkeur gaat tegenwoordig uit naar fiberglasboten. Van de zeven werven die in Sur waren is er nog één over. Er liggen twee boten in aanbouw. Een ervan is voor een familie uit Qatar. Hij kost € 240 en de bouwtijd is een jaar; er werken tien man aan. Het lijkt ons een koopje en we horen dan ook dat zuid-Aziaten niet meer dan $ 40 per maand verdienen.

In de loop van de middag gaan we Wadi Shab (video) in, een prachtige rivierbedding tussen steile rotsen en met palmen. De ingang wordt ontsierd door pilons van de autosnelweg die langs de kust loopt. Helaas zijn we te laat gestart om de hele wandeling voor donker te kunnen maken.

Vlakbij Wadi Shab ligt Wadi Tiwi (video). Je kunt er een eindje inrijden via een brede weg, dan volgt een stuk dat volgens "Oman off-road", het boek dat we gekocht hebben een van de steilste, smalste, meest uidagende trajecten van Oman is. Omdat de weg bovendien grotendeels verhard is besluiten we onze relatief hoge, brede en zware Dappere Dodo met partial 4WD hieraan niet bloot te stellen. Later zal blijken dat het traject met een compacte 4WD goed te doen is, voor Dappere Dodo zou het inderdaad lastig geweest zijn. Net wanneer we willen gaan lopen komen Ben en Agnes, die we ook al ontmoet hadden bij de schildpadden en op de dhow-werf ons achterop rijden.We rijden mee naar het einde van de weg en lopen terug; prima, want we hadden het nooit zelf heen en terug gelopen. Het is een prachtige route, eerst langs de wadi, daarna steil omhoog naar een aantal dorpen.

Bimmah Sinkhole even verderop is een natuurlijk gat in de grond, gedeeltelijk gevuld met water, met mooie kleuren en structuren.

We zetten Dappere Dodo voor de nacht weer aan het strand. De golven zijn groen van de algen. Overdag ziet het er niet  zo fris uit, maar 's avonds blijkt dat ze fluoriserend zijn: de golven zijn groen verlicht.

Er is een mail van het reisbureau in Soedan dat we ons visum op zouden kunnen halen bij het consulaat. Hoewel we nog wel vragen hebben, lijkt dit dus goed te gaan.

Indruk van Oman

Oman is een aantrekkelijk land: niet zo veramerikaanst als Dubai, met vriendelijke, ontzettend gastvrije mensen en prachtige natuur. Er wordt duidelijk en succesvol geprobeerd om het land te moderniseren en toch de oorspronkelijke cultuur te bewaren. Het heeft niet zoveel olie als de omringende landen, daardoor zie je Omani (of zijn het Omannen en Ovrouwen?) ook zelf werken en niet de Indiërs en Pakistani al het werk laten doen (hoewel de simpelste baantjes, zoals papierprikken op het strand wel door mensen uit deze landen gebeuren). We proberen en nog achter te komen hoe het land economisch in elkaar zit. Van de tien mensen die we vragen hebben er acht een overheidsfunctie: politieagent, leraar, verpleegster, legerofficier, etc. Oliedollars zullen dus toch wel een belangrijke rol spelen. Er wordt heel hard aan het wegenstelsel gewerkt (met alle vertragingen vandien) en de openbare ruimte in Muscat ziet er verzorgd uit, met veel parken en brede wegen met palmen. Aan de andere kant zien we wel de hele dag twee vrouwen achter een tafel met wat kettinkjes en blikjes cola zitten om die te verkopen aan de twintig toeristen die langskomen.