De eerste dag in Puumala is een matig succes. De hele dag een grijze lucht en veel buien, veel slechter dan voorspeld. We lezen en we computeren op de camping, hoewel internet door het slechte weer ook slecht functioneert. We doen even boodschappen en lopen daarna een winkel binnen die in Australië "General Store" zou heten, met een assortiment dat varieert van visspullen en elektronica tot ondergoed en CD's.  Uit principe kijken we even bij de huishoudelijke artikelen (andere landen, andere spullen, soms heel nuttige dingen). We struikelen vrijwel letterlijk over een "Dutch Oven", een ding waar we in Nederland zonder succes uitgebreid naar gezocht hebben. Een Dutch Oven is een gietijzeren pan op pootjes met een speciaal deksel waarop houtskool gelegd kan worden. Hij kan onder andere gebruikt worden om brood mee te bakken.

De volgende dag is het weer wat beter. We willen fietsen huren, maar de fietsen op de camping zijn te gammel. Dan maar een stukje rijden naar de hiking trail die op een kaartje staat dat we gekregen hebben. De doen een paar pogingen om de trail te lopen, maar vinden hem niet, alleen stukjes ski-trail die dan opeens in de bush eindigen. Terug op de camping de Dutch Oven geprobeerd. Hij doet het prima. We raken in gesprek met een Duits paar dat een week lang rondvaart in een eigen vouwkano en kans ziet daarin alles (tent, kleding, eten, drinkwater, ...) op miraculeuze wijze mee te nemen en er dan ook zelf nog bij past.

De laatste dag strakblauwe lucht.  We huren een kano en peddelen twee uur over het meer naast de camping. Prachtig, maar helaas betrekt de lucht alweer.

Helaas betrekt de lucht 's middags alweer. We rijden via kleine, rustige weggetjes naar Tampere.  Gigantische camping. We staan mooi aan het meer, maar ver van alle faciliteiten. Het hoost de hele avond en we hebben dus weinig aan de mooie plek. Gelukkig hebben Finse campings goed voorziene keukens, dus daar koken en eten we.

De volgende dag regent het nog steeds, dus we besluiten door te gaan maar Turku. Bij nadere beschouwing heeft Tampere toch niet zoveel bezienswaardigs. De camping in Turku is zo groot dat we met de stadsbus van de receptie naar de camper kunnen (echt waar, hij stopt bij beide voor de deur).

Op de geplande dat in Turku eindelijk weer eens mooi weer. We gaan Turku in. Eerst langs de markt. Wat is alles duur! 's middags naar het historische stuk. We lopen ook nog tegen een orthodoxe kerkdienst aan. De voorganger en kerkgangers lijken allemaal Ethiopiërs.

Om zes uur op, om kwart over acht gaat de boot naar Stockholm. We nemen een buffetlunch om onze trouwdag morgen te vieren. Het is een goede onderbreking van elf uur op de boot, hoewel de overtocht heel moois is. Je hebt geen moment het idee op zee te varen, voortduren zie je land, meestal heel dichtbij. We hebben gelukkig een tafel met een stopcontact veroverd (ongeveer de enige op de boot) en er is in of meer internet, dus we kunnen de tijd nog nuttig besteden met onze computers. 

We gaan naar een camping net buiten Stockholm om morgen de spits voor te zijn. Helaas, we komen om tien over zeven aan, samen met nog twee andere campers en ze zijn om zeven uur dicht. We bellen, maar ze laten zich niet overhalen. We besluiten dan maar als goede Hollanders  op de  parkeerplaats voor de camping te gaan staan en wel het sanitair te gebruiken. Waarschijnlijk zijn we niet de eersten met dit idee, want al het sanitair zit op slot. Gelukkig zijn we helemaal ingericht om onszelf te redden.

Helaas...  Om elf uur verschijnt er iemand van het park die ons vertelt dat we er niet mogen staan en een boete van vijftig Euro riskeren. Volgens hem is er een voetbalveld vlakbij waar we kunnen staan. We overwegen hem te laten praten, maar besluiten uiteindelijk toch weg te gaan. Bij het voetbalveld staan groepjes mannen, types waar je niet de dicht bij in de buurt wilt komen. Verder dus. Na een half uur rijden vinden we uiteindelijk een plekje bij een soort jachthaven. Daar worden we met rust gelaten.

Door naar Denemarken. We willen kilometers maken, dus we zijn om half acht weg. Mooi weer, het schiet goed op. We besluiten om de veerboot van Zweden naar Denemarken te nemen in de hoop dat hij goedkoper is dan de brug. Dat valt niet mee, prijzen blijven raadsels: voor vijftien minuten varen betalen we € 55, voor elf uur van Helsinki naar Stockholm € 155. Onze trouwdag zelf vieren we in stijl: de lunch op een parkeerplaats langs de  autoweg en trekrijst voor het diner. We vinden een mooie camping in Roskilden, natuurlijk aan een meer. 

Roskilden is sfeervol in het mooie weer.  We bekijken de plaats en gaan daarna naar het Vikingschepenmuseum. Mooie reconstructies en opgravingen gebaseerd op zes schepen die als havenblokkade door Deense Vikingen afgezonken waren.

Daarna naar het openluchtmuseum. Heel groot (42 Ha totaal), met weilanden en bouwland tussen de tentoongestelde gebouwen etc. Helaas hebben we weinig tijd, zeker als we door de afstanden nog verkeerd lopen. Het park is heel mooi onderhouden en authentiek.  We zien een paar demonstraties, vooral het pottenbakken is interessant.

We moeten 680 km rijden om in Lienen te komen bij Innovation Campers, maar nog een paar laatste voorbereidingen voor de grote reis gedaan zullen worden. Vroeg weg, en het schiet goed op. We staan weer op de camping in Lienen waar we als drie keer eerder geweest zijn.

Innovation Campers bouwt nieuwe accu's in en voert nog een paar andere aanpassingen uit. Rond half twee zijn we we en daarmee nog op een redelijke tijd thuis

We bekijken Tartu, de tweede stad van Estland met de oudste universiteit. Vriendelijke sfeer, zeker in het zonnetje. De botanische tuin is niet spectaculair, het lijkt op een tuincentrum in Nederland.

Door naar Lahemaa National Park, het grootste nationale park van Estland, in het noorden tegen de kust.Op de camping staan interessante auto's: een HZJ 75 uit Australië en een tot camper omgebouwde "Maltezer Kreuz" ambulance met Nederlands kenteken. De HZJ 75 is van Nick en Mary Jane. Ze zijn vanaf Wladiwostok onderweg naar west Europa en zullen daar nog rondtrekken en in Nederland familie bezoeken. Ze overnachten in een tent of als he koud is in hotels. Als we het zien zijn we wel weer blii met Dappere Dodo. Hun verhaal om aan een Russisch visum te komen is afschrikwekkend en leerzaam. We huren fietsen en maken een prachtige tocht door het park.

De volgende dag doen we het rustig aan. We rijden met de auto een eindje verderop in het park en maken daar nog een wandeling,gedeeltelijk door het bos en gedeeltelijk langs de kust. Opvallend zijn de grote zwerfkeien. We lezen ook verbijsterende verhalen over de Sowvettijd: een dorp aan de kust dat om onduidelijke redenen helemaal van zee werd afgegrendeld en daarbij de middelen van bestaan ontnam, zodat 80% van de bevolking vertrok.

De derde dag in het park is het weer minder en de voorspelling voor 's middags is niet gunstig. We maken 's ochtends nog een derde wandeling, eerst langs de kust, waarbij we verschillende wachttorens in desolate toestand zien, daarna door het bos, met veel van het langzamerhand overbekende zoemende en stekende "wildlife".

's middags rijden we door naar Tallinn, naar een camping bij de Jachthaven. Faciliteiten zijn matig, maar het uitzicht, vooral 's avonds, is prachtig. We kopen tickets voor de overtocht naar Helsinki en gaan alvast even de stad in.

De volgende dag Tallinn in. Prachtig weer, mooie stad. Een cultureel festival fleurt de boel nog extra op: op allerlei plaatsen podia met optredende artiesten. Het is ontzettend druk: we zien meer toeristen (vooral tourgroepen) dan de hele trip tot nu toe. We besluiten eens buiten de deur te eten. Niet exact de lokale keuken (Indiaas; Estst lijkt ons niet heel bijzonder), wel lekker.

De boot vertrekt om 7:30 naar Helsinki, dus vroeg op. We rijden door naar Lahti, om morgen (maandag) naar winkels te kunnen gaan waar onze kookplaat verkocht wordt voor advies en reserveonderdelen en eventueel reparatie. We hebben een mooie camping aan een meer en houden een rustige middag.

De winkels zijn geen succes: in de eerste wordt geen woord Engels gesproken, zodat we niet eens het probleem kunnen uitleggen, de tweede is opgedoekt.

We rijden door naar Puumala, midden in het merengebied in zuidoost Finland. Weer een prachtige camping aan een meer. 's avonds stoken we een kampvuur Waar kan dat nog dezer dagen in Europa?

De hele nacht heeft het gegoten. We varen over naar Neringa, een schiereiland voor de kust. Het "schierstuk" ligt in Kaliningrad (Rusland); zonder Russisch visum kun je er dus alleen met de boot komen. We moeten € 40 (retour) betalen voor een overtocht van vijf minuten. De Baltische landen zijn al niet echt goedkoop en voor alles wat op toersisten gericht is betaal je de hoofdprijs. Het schiereiland is vol met dagjesmensen. We wandelen een paar keer de prachtige duinen op, rijden door tot de Russische grens en kamperen draar vlak in de buurt.

De volgende dag huren we fietsen, maar we zijn na anderhalf uur weer terug omdat het begint te regenen.

Terug op het vaste land bekijken we Klaipéda. De plaatsen in deze streek hebben allemaal Duitse (Pruisische) wortels en dat is goed te zien aan de bouw. Daarna verder naar Palenga. Volgens onze Lonely Planet zou er de grootste vlooienmarkt van de Baltische landen zijn, maar nu wreekt zich dat het een versie van 20 jaar geleden is: er staan alleen gloednieuwe gebouwen.

We rijden naar Letland. Het valt op hoe dunbevolkt het gebied is. De eerste Letse camping is fantastisch: helemaal voor onszelf en een prachtig uitzicht over een meer. Het weer blijft ontzettend wisselend.

De volgende plaats die we bekijken is Kuldiga. Heel veel huizen zijn slecht onderhouden. We zien weer zo'n overblijfsel uit Sovjettijden: voor iedere persoon die daadwerkelijk werkt aan  openbare voorzieningen (bestrating, asfaltering, groenvoorziening, plaatsen strandmeubilair etc. ) is er tenminste een die toe staat of zit te kijken. We hebben dit systematisch bekeken en geen uitzondering op deze regel gevonden.

We gaan door naar Riga, een korte rit. Omdat we de dieselkookplaat nu niet kunnen gebruiken en steeds op petroleum of Camping Gaz moeten koken willen we nog Camping Gaz kopen. Er zouden drie winkels in Riga moeten zijn (4 in Letland), dus we gaan op zoek. We vinden alleen iets vergelijkbaars dat niet blijkt te passen. Het valt op hoe luxe de grote supermarkten zijn. Albert Heijn XXL is er niets bij.

We maken een lange strandwandeling bij Jürmala. Het weer is prachtig.

Riga in. Het is een levendige stad met een leuke, maar vrij kleine oude kern. 's nachts (Jan) al niet helemaal lekker, het knapt niet op, dus snel terug en naar bed. Aan het einde van de avond gelukkig al veel beter.

Er is een jaarlijkse markt bij het ethnologisch museum van Riga. Het is gigantisch druk. Het is wel vooral verkoop en weinig demonstratisch, maar heel gezellig. Daarna rijden we door naar Sigulda.

We huren fietsen en proberen een uitgezette fietsroute te rijden. Dat lukt gedeeltelijk, maar het is ook veel zoeken. Al met al een mooie rit met wel veel steile stukken. We laten de kastelen een beetje links liggen en genieten vooral van de omgeving. 's avonds is er een gigantisch onweer. Het goede nieuws: er is veel wildlife; het slechte nieuws: het zijn uitsluitend muggen. We bedenken weer allerlei antimuggenstrategieën voor de grote reis.

Eerst door naar Cesis. Schilderachtig plaatsje en kasteel bekeken. Er zijn geen lampen bij de trappen, maar je krijgt een lantaarntje met een kaarsje mee. We besteden onze laatste Lats  (Latten?)en gaan naar Estland. De euro's daar zijn toch wel weer makkelijk. De grens stelt weer niks voor de complete controlepost staat er nog wel, maar er is gewoon een weg omheen gelegd. Voor de zekerheid toch nog niet weggedaan? Weer een prachtige camping in een parkachtige omgeving.

We gaan met de bus naar de stad. Herinneringen aan de communistische tijd zijn hier nog veel sterker zichtbaar dan in Polen. Hier zien we nog overal de grijze, slecht onderhouden flats, in Polen hadden ze meestal tenminste een kleurtje gekregen. Ook de mensen lijken anders in de omgang: in de bus zwijgt iedereen en staart voor zich uit, in de winkels rekenen de kassières af zonder boe of bah en wandelaars die je tegemoet komen groeten niet. Daarentegen zijn de Litouwers in individuele contacten niet minder hartelijk dan in andere landen. Ook de vele witgeblondeerde, felrode-lipstick-dragende vrouwen doen aan Rusland denken. Vilnius is en mooie stad met veel bochtige straatjes. Ook valt op hoeveel vlees en vooral worst wordt aangeboden. In alcoholaanbod is het verschil met Polen niet groot: als we een benzinestation binnenlopen vragen we ons af of we in een slijterij terechtgekomen zijn.

We lopen tegen een ceremonie met mooie muziek in een Russisch-orthodoxe kerk aan.

De volgende dag, onderweg naar Tarzai, komen we tegen een grote markt tegen. Er zijn geen levensmiddelen, maar verder is ongeveer alles te koop, variërend van houtkachels en uitlaten tot tuinkabouters. We denken eindelijk het perfecte keteltje voor de keramische plaat gekocht te hebben, maar dat blijkt later tegen te vallen. 

Een koffiestop die we maken is voor een kerkhof. In tegenstelling tot de kerkhoven in Polen waar overal verse of nepbloemen op de graven stonden zijn hier op de meeste graven perkjes met afrikaantjes of viooltjes aangelegd. De meeste graven hebben een zerk, maar er zijn er ook die alleen met stenen afgebakend zijn. Het valt op dat veel mensen jong gestorven zijn: de levensverwachting ligt toch duidelijk lager dan in Nederland.

Het hoogtepunt van Karzai is een kasteel dat op een schiereiland gebouwd is om goed verdedigbaar te zijn. Er is een leuke tentoonstelling.

Onderweg van Vilnius naar het Aukštaitija nationaal park regent het, maar 's middags knapt het helemaal op. We lopen de mooie  "botanische trail" rondom een meertje. 

Voor de volgende dag is 1 uur zon en 98% kans op regen voorspeld. De werkelijkheid, een strakblauwe lucht, aanvaarden we in dank. We proberen fietsen te huren, maar die zijn er alleen in het seizoen. Daarom rijden we via gravel- en zandwegen naar oude dorpjes. Het lijkt wel een openluchtmuseum.

Bij  Šiauliai ligt een heuvel met duizenden en duizenden kruisen, een pelgrimsoord voor de Litouwers. Het is een bijzonder gezicht. We zijn heel vroeg, zodat we het rijk alleen hebben.

Klaipėda ligt aan de kust bij een schiereiland dat een van de mooiste natuurgebieden van Litouwen is. Nadat we uit Šiauliai  aangekomen zijn maken we een strandwandeling. Het is net de Noordzee. Het slechte weer dat voor gisteren was aangekondigd krijgen we nu: regen en geen straal zon

We rijden naar Gdansk, een trip van ongeveer 200 km. We zijn er aan het begin van de middag. mooie camping in het bos. We gaan met de tram naar de stad, die prachtig herbouwd is na de oorlog.

We besluiten dat we de highlights van Gdansk eigenlijk wel gezien hebben en gaan door naar het oerbos in het oosten. We realiseren ons dat het bos dat we de vorige keer gezien hebben niet het echte oerbos was. Het is een lange rit, maar het weer is prima. Leuke camping waar dag en nacht de natuurgeluiden to horen zijn.

We huren fietsen en rijden prachtig door het bos dat grenst aan het beschermde gebied.

Voor zondag hebben we een bezoek met gids aan het park geboekt; je mag er namelijk niet alleen in. De wandeling begint om half vijf 's ochtends. We zijn in een groep met drie fanatieke Spaanse vogelaars, een eigenaardige Engelsman en de gids die een afgestudeerd bioloog is; zo'n gezelschap krijg je als je op dit soort tijden gaat. Het is een mooie wandeling, maar het is de vraag of we veel gemist zouden hebben als we op een beschaafder moment gegaan waren.

De rest van de ochtend onthaasten we. 's middags fietsen we naar de Wit-Russische grens. We hadden al gekeken of we via Wit-Rusland naar Litouwen konden gaan, maar je kunt op geen enkele manier aan de grens een visum krijgen. De grensovergang is nog een echte klassieke overgang met een slagboom die in principe dicht is: de overgang is alleen voor lokaal verkeer. De voornaamste bezigheid van de lokale grenspolitie is dan ook zichzelf bezighouden. De ondervraging van de Poolse douanier bestaat uit het informeren of we op de camping staan. Ook deelt hij ons namens de Poolse regering officieel mee dat het mooi weer is. We rijden nog op een ander punt tegen de grens aan, maar indrukwekkend is het niet: twee grenspalen met een hek ertussen.

Het valt nog op dat iedereen blijkbaar mag bouwen wat hij wil. Bij twee-onder-een-kapwoningen heeft zelfs iedere kant verschillende dakpannen. 

De volgende dag een rustige rit van Polen naar Litouwen. De laatste keer dat we bij de Litouwse grens waren (in 1995 [gecorrigeerd]) stond er een file met een wachttijd van zeven uur, nu alleen een bord "Litouwen". Er was zelfs geen grensbeambte te zien. Waar blijft de romantiek van het naar andere landen gaan?

De ochtend rustig op de camping, vooral de nieuw telefoon ingericht. 's middags naar het openluchtmuseum Düppel. Wel groot en mooie dingen, maar minder consistent dan het openluchtmuseum in Eindhoven.

We gaan met de bus naar de stad. Het lijkt wel een groot museum. Overal herinneringen aan de oorlog en aan de DDR-tijd. Stukken muur, een STASI-museum, het begin van de NSDAP. We bekijken de belangrijke plekken: checkpoint Charlie (nu wel erg fake), de Brandenburger Tor, Potsdamer Platz, Reichstag, Alexanderplatz. Er is veel gedurfde architectuur, maar het geheel is sfeerloos, een beetje Amerikaans.

Eerst op zoek naar een campingwinkel om voor de zekerheid een camping-gaztoestel te kopen. De dieselbrander lijkt het steeds te doen als het niet te koud is (vlokkende diesel) en we externe spanning hebben (geen ontbranding door slechte accu's), maar het blijft riskant. De winkel is kleiner dan verwacht en verbouwd, dus we schieten niets op. Dan op weg naar Biskopin in Polen. Margriet is er een paar keer met een groep van het openluchtmuseum geweest voor demonstraties en wil het een keer laten zien.. Er zijn vier Biskopins in Polen; we ontdekken gelukkig op tijd dat we naar de verkeerde op weg zijn. In Polen verandert het straatbeeld meteen: rommeliger, overal reclames. Vooral op de doorgaande weg naar Wit Rusland en Litouwen zie je overal pomptations, hotels en andere voorzieningen voor vrachtverkeer. Er gaat nog steeds veel vrachtverkeer dwars door kleine plaatsjes, hoewel er een nieuwe (tol-)autoweg is. We kamperen in Znin, een klein oud plaatje. Als wifi-junks halen we onze mail en Pools voor google translate van internet hangend voor de lokale bibliotheek. Een van de grootste supermarktketens in Polen blijkt Bie(r)dronki te heten. We weten dat ze van een pilsje houden, maar dat het zo erg was… We eten "lapjes met smurrie": zo noemden we de ravioli die in veel smaken verkrijgbaar is toen we met onze kinderen in Polen waren.

Biskopin was in de ijzertijd een ommuurde nederzetting op een schiereiland die gedeeltelijk gereconstrueerd is. Margriet was er een paar keer met een festival, waarbij heel veel bezoekers komen: in een week meer dan in Eindhoven in een jaar. Nu is de sfeer heel anders. Het is ruim en ligt prachtig, maar veel is dicht en er zijn vrijwel alleen schoolklassen. Daarna naar Torun. Op de camping wordt nog druk gebouwd, hoewel het seizoen begonnen is en het al veertien dagen af had moeten zijn. We hebben weinig opties, dus zoeken een plek tussen de verbouwing.

Daarna naar Torun. Een heel mooi plaatsje. Net als in Gdansk en Krakow is het centrum autovrij en mooi bestraat. Samen met het prachtige weer geeft dat een prima sfeer. Dat wordt goed gedaan in Polen. We vieren het met een terrasje.


De camping waar we overnacht hebben heet TRAMP; we begrijpen nu dat dat staat voor "toeristenramp". De camping heeft een volledig programma van natuur en cultuur geboden: aan een kant de grote ingaande weg naar Torun die dag en nacht voor vertier zorgt, aan de tweede kant de doorgaande spoorlijn met goederenverkeer dat ook 's nachts volop doorgaat en met machinisten die luid toeterend laten blijken hoe blij ze zijn dat ze 's nachts mogen rijden en aan de derde kant de uiterwaarden van de grote rivier die langs Torun stroomt, de Wista, met ongelofelijk veel muggen. De bouwvakkers zorgen vanaf half zeven voor een gevarieerd amusementsprogramma op de camping zelf. Ook is nog een verassing ingebouwd: de toiletten blijken 's nachts op slot ter zijn gedaan. Aan de positieve kant: het is duidelijk dat we voor e grote reis maatregelen moeten nemen om de auto beter mugdicht te maken.

Rustige dag gehouden en wat gewandeld. 's ochtends was het zonnig, 's middags regent het.

Omdat de verwachting voor het weer 's middags slecht is maken we direct na vertrek een boswandeling. We rijden rustige weggetjes, maar als we even een afslag naar een kampeerwinkel zullen maken belanden we een uur in de file: de combinatie van een afgesloten brug en het beginnende Hemelvaarweekend. Als we er uiteinelijk zijn kunnen we de winkel niet vinden. Later op internet blijkt dat waar wij op het briefje dat we gekregen hadden huisnummer 49 gelezen hebben 4a brdoeld was. Daarna naar het grote "Treffen" van de Duitse LandCruiserclub. Ook niet te vinden! Het was al verdacht dat we nergens LandCruisers zagen rondrijden; dat zie je normaal altijd bij grote "Treffens". Tenslotte gaan we op een camping in de buurt staan

Fietsen geleend vam de campingbaas en naar Salzwedel gefietst. We fietsen over de vroegere grens tussen de BRD en de DDR. De meeste huizen zijn opgeknapt, maar we zien ook nog vervallen DDR-bouw. Salzwedel is een prachtig plaatsje (een Hansestadt) met veel vakwerk. Via een andere weg willen we terug rijden. Alles kleine weggetjes lopen dood, waarschijnljk op de vroegere grens. Totaal fietsen we 42 km. Er blijkt een antwoord te zijn van de Duitse LandCruiser Club. Het weekend is wel doorgegaan, maar ze waren wat later. We besluiten om nog een keer te gaan kijken.

We rijden er weer een keer voorbij, maar tenslotte zien we een vlag. Er staan een stuk of tien LandCruisers, veel minder dan we verwacht hadden. Omdat het een heel mooie plek in het bos is en er toch wel een paar interessante auto's bij lijken te staan besluiten we een dag te blijven. Er is geen programma en bijna iedereen zit voor zijn eigen auto of tent. Dan is de Nederlandse LandCruiser Club toch heel wat actiever. We maken een mooie wandeling door het bos. 's avonds blijkt er wel een gezamenlijk kampvuur te zijn. Daar komen nog wel mooie verhalen los, vooral van een paar dat al een keer of twintig naar Algerije, Libië, Mauretanië en Mali geweest is.

Een video van de greenlane vind je hier.

We maken een mooie trip door afwisselend landschap. 's nachts heeft het geregend, maar overdag is het mooi. 's avonds "hog roast": varkensvlees dat aan een spit boven een houtvuur gebraden wodt. De vrouwen hebben zich echt uitgesloofd om er iets moois van te maken door allerlei gerechten te maken. De Engelse keuken is duidelijk te herkennen, maar het is lekker en gezellig.

Vrijdag, de laatste dag wordt de moeilijkste met voor het eerst diepe modder. 's ochtends is goed te doen, maar 's middags volgt de vuurproef als we door een terrein moeten waar heel grote voertuigen gehakte bomen hebben afgevoerd en waar diepe modderkuilen ontstaan zijn. Het blijkt allemaal mee te vallen: het is wel diep, maar de ondergrond is hard, zodat er toch met matige snelheid door te komen is. Niemand komt vast te zitten en de lieren en sleepkabels komen er niet aan te pas. De grote schrij komt op de terugweg: opeens gaan er vijf waarschuwingslampjes branden. De auto lijkt nog normaal te rijden en we gaan dus oorzichtig verder naar het kamp. Gelukkig zijn er experts in de buurt: een van de deelnemers heeft zijn 38 jaar oude Toyota zelf gerestaureerd en ook een van de gidsen heeft duidelujk eerder een open motorkap gezien. De oorzaak is al snel duidelijk: de dynamo laadt niet bij. Juist als we een afspraak met een door een Nederlander gerunde Franse garage gemaakt hebben en ons mentaal voorbereiden op een extra week Frankrijk in afwachting van onderdelen suggereert Richard, de gids, om als laatste poging de dynamo terwijl de motor loopt met de hogedrukspuit schoon te spuiten, om eventuele resten van het modderbad te verwijderen. Het werkt! De lampjes gaan uit en de motor auto gedraagt zich normaal. Na deze toestanden zijn we nog tweeuur bezig om de auto weer naar normale reisstand terug te bouwen: boeklon eraf,  27 MHz opruimen, zonnepaneelafdekkin eraf, reserveband en tonnetje terug. Tenslotte gaan we nog een keer samen met de groep eten.

We zijn om acht uur weg, als eerste van de groep en gaan via de autoroute terug. De auto heeft altijd al getrild bij een kilometer of tachtig, maar nu is het veel erger dan anders. Bij de eerste stop eens goed naar de wielen gekeken: er zit een grote klodder modder aan het rechter voorwiel; helpt vast niet bij de balans. Schoongemaakt en daarna blijkt de auto zich normaal te gedragen. We hebben ook gezien dat dit wiel helemaal geen balanceergewichten heeft. Binnenkort eens langs de KwikFit, misschien is dan het "normale" trillen ook over. We hebben besloten langs huis te rijden om de Camping-gaz-tank op te halen, omdat weer  problemen met de kookplaat gehad hebben en een back-up willen. Als we weer in willen stappen na een laatste koffiestop op een parkeerplaats vlak boven Parijs blijkt dat de telefoon van Jan en de tas van Margriet zijn gestolen. We hebben de auto steeds in het zicht gehad, maar niet op slot gedaan. Dom, dom, dom… Onder andere twee telefoons, een fototoestel en waardepapieren weg. We proberen alles te laten blokkeren. Voor een telefoon en de bankpassen gaat dat vlot, ondanks het feit dat we geen telefoon meer hebben om te bellen. T-Mobile is een ramp. Site werkt niet goed, niet bereikbaar, etc. Uiteindelijk zal pas maandag alles afgehandeld zijn. Youp van 't Hek moet maar weer eens in actie komen.
We besluiten om aan ons oorspronkelijke plan vast te houden en toch maandag direct door te gaan naar Duitsland. Met oude spullen en één nieuw aangeschafte telefoon met prepaid abonnement kunnen we toch op pad. Wanneer de vervangers van telefoonkaarten en bankpassen binnen zijn laten we die wel opsturen. We doen het schoonmaken van de auto nog eens grondig over; kost een halve middag.

In Lienen voert Innovation Campers alle afgesproken reparaties uit. Het blijkt vlotter te gaan dan gedacht: aan het einde van de middag is alles klaar.

Woensdag gaan we weg. Zonnige dag om te vertrekken. Je hoeft niet ver te gaan om interessante weggebruikers tegen te komen: op de eerste parkeerplaats zien we een MAN-auto, helemaal opgetuigd als expeditie auto. Er zit een Belgisch paar in dat net vertrokken is voor een reis van 2 a 3 jaar rondom Afrika. Ze kennen Rob en Nettie van de LandCruiser club. Het is echt een klein wereldje…

Het is donderdag prachtig weer. We rijden kleine wegen door een land vol bloesem. We bezoeken Guédelon. Het is een project waarbij een dertiende-eeuws kasteel gebouwd wordt volgens de methodes zoals ze in die tijd gebruikt werden. Alleen de veiligheidsmaatregelen (steigers, helmen, etc.) zijn modern. Alle ambachten die nodig zijn voor de onderdelen worden getoond. Het is een drukte waar het Historisch Openluchtmuseum Eindhoven alleen maar van kan dromen. We eindigen op een fantastische plek aan een meer. We zien de weersvoorspelling en schrikken…

Vrijdag rijden we verder over kleine wegen. De tocht is mooi, maar we rijden de hele dag in de regen.

Ze hebben voor zaterdag vier uur zon beloofd; de werkelijkheid is de hele dag sneeuw. De interessante plaatsjes Marat, Besse en St. Flour op de route bekijken we snel; het is veel te koud om er lang rond te hangen. De tocht is mooi, maar mistig. Een pas die de willen nemen blijkt dicht te zijn, waardoor we direct al off-road belanden. Als we in de gids naar een camping gaan zoeken blijkt alles in de buurt gesloten. Zelfs campings die volgens het boek al open moeten zijn ,zijn nog net een paar dagen dicht. De dichtstbijzijnde die we kunnen nemen is 110 km verderop. Als we rijden komen we langs een camping bij Salers, de eerste plaats die we hadden willen bezoeken op de resterdende rit. Hij is open!

Zondagochtend ijs binnen op de ramen van de camper. Het is half bewolkt, maar wel droog. We bekijken Salers, een mooi plaatsje in zondagsrust. Door een prachtig landschap komen we lager en zien dat de lente al verder is. We bekijken ook Mortel en zijn rond een uur of drie in Veyrignac in de Dordogne, onze bestemming voor de komende week. 

We maken kennis met Marc. Hij is de organisator van de 4x4 "greenlane" van de komende week. Een ras Engelsman met (natuurlijk) een LandRover met rechts stuur, die zich op een mooie plek in Frankrijk gevestigd heeft en daar nieuwe activiteiten gestart is. Hij doet dit waarschijnlijk voor het eerst, want hij heeft steeds landkaarten nodig en rijdt regelmatig verkeerd. Het kampement is op een prima plek, maar het sanitair is beperkt: een oude caravan met "douche"/chemisch toilet. We prepareren de auto voor de off-road-ritten die voor de komende week gepland staan: we beplakken de zijkanten met boeklon tegen het krassen door struiken, dekken de zonnepanelen af, installeren onze 27 MHz receiver/transmitter en maken "het bordes" los. De groep waarmee de komende week zullen optrekken is heel gezellig. Het is spannend wat ons te wachten staat. Helaas hapert de kookplaat weer een keer, hoewel het nu zeker niet zo koud is dat de dieseltemperatuur een probleem kan zijn.

We "greenlanden" 's maandags de hele dag: met twee groepen 4x4's over onverharde paden. Het is op zich niet zo ons soort vermaak (dit soort omgeving is meer om te wandelen dan om met een grote auto doorheen te rijden), maar het is wel een nuttige oefening en daar was het om begonnen. Het heeft lang niet geregend en daardoor zijn de paden droog. Dat maakt het rijden gemakkelijk, maar ook een bettje saai. Het blijft wel zaak goed op de bomen te letten, want soms is het smal. Na bezoek aan de supermarkt aan het einde van de dag verdwalen we hopeloos: onze OSM (open streetmaps) navigatie kent allerlei wegen in de omgeving niet en probeert ons via niet bestaande paden te sturen. Het hebben de hele dag Google MyTracks mee laten lopen, dus we weten waar we begonnen zijn maar ook die heeft moeite om te vertellen waar we zijn. Dat wordt dus nog herziening van de navigatiesoftware.

Het heeft de halve nacht van maandag op dinsdag gegoten. Daarom 's ochtends eerst Domme en wat plaatsen in de omgeving bekeken. Het is een mooi gebied, waar we nog nooit geweest waren. 's midags gaan we wel off-road. De route is moeilijker dan de eerste dag en door de modder beslist uitdagender, hoewel lier en sleepkabel nog niet nodig zijn. De paden zijn soms erg smal en helaas rijden we er daarom een achterlichtje af. We herinneren ons nu dat we door ervaringsdeskundigen gewaarschuwd waren dat dit het meest kwetsbare onderdeel zou zijn. 's avonds eten we met een deel van de groep in een restaurant in de buurt: lekker en gezellig.

Het weer is 's woensdags prachtig. We maken een mooie tocht met veel uitzichten met Richard, een andere leider, die de lokale wegen duidelijk beter kent dan Marc. Het laatste deel van de trip is het interessantst: we doen onze eerste doorwading (niet meer dan een centimeter of veertig) en gaan over smalle paadjes. 's avonds gezellig me e groep bij het vuur.